व्यक्तीच्या वाढीवर आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाच्या संबंधांचा परिणाम खालीलपैकी एका प्रकारे होतो:

वाढ हा शब्द विकासाचा उपसंच आहे आणि एखाद्या व्यक्तीमध्ये होणाऱ्या परिमाणात्मक बदलांपुरता मर्यादित आहे. परिपक्वता प्राप्त झाल्यावर वाढीची प्रक्रिया थांबते. वाढीचे परिणाम निरीक्षण करणे आणि मोजणे सोपे आहे जसे की उंची, वजन, शरीर वस्तुमान निर्देशांक इ.

Key Points

व्यक्तीची वाढ आनुवंशिकता आणि पर्यावरण यांच्यातील परस्परसंवादाशी संबंधित आहे. म्हणून, एखाद्या व्यक्तीची वाढ समजून घेण्यासाठी, वारशाने मिळालेली वैशिष्ट्ये तसेच पर्यावरणीय घटक आणि त्यांची परस्पर क्रिया या दोन्हींचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे.

'आनुवंशिकता आणि पर्यावरण' एखाद्या व्यक्तीची वाढ निश्चित करण्यासाठी पूरक आहेत:

• डोळे, केस, त्वचा, उंची इत्यादींचा रंग आनुवंशिकतेनुसार ठरतो.
• एखाद्या व्यक्तीचे सर्व जन्मजात गुण, प्रवृत्ती, क्षमता आणि बुद्ध्यांक आनुवंशिकतेवर अवलंबून असतात.
• वाढ आणि विकासासाठी सर्व संभाव्य इनपुट आनुवंशिकतेवर अवलंबून असतात.
• उदाहरणार्थ: जर मुलाचे पालक दोघेही कमी उंचीचे असतील, तर नैसर्गिकरित्या मुलाची उंची कमी असण्याची शक्यता जवळजवळ 100% निश्चित आहे.

त्यामुळे, असा निष्कर्ष काढला जाऊ शकतो की आनुवंशिकता आणि पर्यावरणाच्या संबंधाचा परिणाम व्यक्तीच्या वाढीवर होतो, अशा प्रकारे 'आनुवंशिकता × पर्यावरणाचा व्यक्तीवर परिणाम होतो'.

Important Points

आनुवंशिकता: हे पालकांकडून त्यांच्या संततीमध्ये गेलेल्या वैशिष्ट्यांचा संदर्भ देते. हे सर्वात महत्वाचे व्यक्तिमत्व आणि बुद्धिमत्ता निर्धारक आहे.

पर्यावरण: हे व्यक्ती ज्या परिस्थितीत राहते त्या परिस्थितीचा संदर्भ देते. मुलाच्या जवळच्या वातावरणाचा त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वावर आणि बुद्धिमत्तेवर जोरदार प्रभाव पडला.