राज्य व्यवहार MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for States Affairs - मोफत PDF डाउनलोड करा

बरोबर उत्तर १ ऑक्टोबर २०२५ आहे.

बातम्यांमध्ये

• महाराष्ट्र १ ऑक्टोबरपासून जिओ-टॅग केलेले १३-अंकी इन्फ्रा आयडी लाँच करणार आहे.

महत्वाचे मुद्दे

• महाराष्ट्र सरकार १ ऑक्टोबर २०२५ पासून पायाभूत सुविधा प्रकल्पांसाठी युनिक आयडी देण्यास सुरुवात करणार आहे.

• १३-अंकी अल्फान्यूमेरिक आयडी जिओ-टॅग केला जाईल आणि प्रशासकीय मंजुरीनंतर प्राथमिक संदर्भ क्रमांक म्हणून काम करेल.

• आयडीमध्ये हे समाविष्ट असेल:

  • १-अक्षरी राज्य कोड

  • २-अंकी मंजुरी वर्ष

  • ४-अक्षरी योजना/कार्यक्रम कोड

  • ३-अक्षरी जिल्हा कोड

  • २-अक्षरी मालमत्ता प्रकार संक्षेप

  • अनुक्रमिक अनुक्रमांक

• इन्फ्रा आयडी पोर्टल जून २०२५ पासून सक्रिय आहे.

• देखरेख आणि जिओ-टॅगिंगसाठी एमआरएसएसी (महाराष्ट्र रिमोट सेन्सिंग अॅप्लिकेशन सेंटर) वापरला जाईल.

• यामुळे डुप्लिकेशन टाळण्यास मदत होईल आणि प्रकल्प अंमलबजावणीमध्ये पारदर्शकता सुनिश्चित होईल.

• स्वरूप अंतिम करण्यासाठी चार सदस्यांची समिती स्थापन करण्यात आली:

  • असीम गुप्ता - अतिरिक्त मुख्य सचिव, नगरविकास

  • विकास रस्तोगी - प्रधान सचिव, उच्च शिक्षण

  • विजय वाघमारे – सचिव, ग्रामविकास

  • चंद्रकांत पुलकुंडवार – पुणे विभागीय आयुक्त

बरोबर उत्तर २०% आहे.

बातम्यांमध्ये

• पंजाबमध्ये कापसाच्या लागवडीत २०% वाढ झाली आहे.

महत्वाचे मुद्दे

• २०२५ मध्ये पंजाबमध्ये कापसाच्या लागवडीत सुमारे २०% वाढ झाली आहे.

• क्षेत्र २.४९ लाख एकर (२०२४) वरून २.९८ लाख एकर (२०२५) पर्यंत वाढले, म्हणजेच ४९,००० एकरची वाढ.

• अग्रगण्य जिल्हे: फाजिल्का , मानसा , भटिंडा , श्री मुक्तसर साहिब .

• सरकार कापसाच्या बियाण्यांवर ३३% अनुदान देत आहे.

• ४९,००० हून अधिक शेतकऱ्यांनी ऑनलाइन नोंदणी केली आहे.

बरोबर उत्तर ₹२५ कोटी आहे.

बातम्यांमध्ये

• सीमावर्ती भागात पाकिस्तानी गोळीबारामुळे नुकसान झालेल्या २०६० घरांसाठी सरकार २५ कोटी रुपये देणार आहे.

महत्वाचे मुद्दे

• सीमावर्ती भागात नुकसान झालेल्या २,०६० घरांसाठी सरकार २५ कोटी रुपयांची मदत करेल.

• ऑपरेशन सिंदूर नंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अतिरिक्त भरपाईची घोषणा केल्यानंतर हे घडले.

• गृह मंत्रालयाने निर्णयाची पुष्टी केली आणि जलद अंमलबजावणीची खात्री केली.

• भरपाई:

  • पूर्णपणे नुकसान झालेल्या घरांसाठी २ लाख रुपये

  • अंशतः नुकसान झालेल्या घरांसाठी १ लाख रुपये

• ही मदत जम्मू आणि काश्मीर आणि पंजाबच्या सीमावर्ती भागात लागू आहे.

बिहार हे योग्य उत्तर आहे.

In News

• राज्यात सौरऊर्जेला प्रोत्साहन देण्यासाठी जल-जीवन-हरियाली अभियानाचा भाग म्हणून बिहार सरकारने बिक्रम सौरऊर्जा प्रकल्पाचे अनावरण केले आहे.

Key Points

• बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांच्या हस्ते या सौर ऊर्जा प्रकल्पाचे अनावरण करण्यात आले आहे, ज्याचा उद्देश राज्याच्या जल-जीवन-हरियाली अभियानांतर्गत हरित ऊर्जेला प्रोत्साहन देणे आहे.
• पाटणा जिल्ह्यातील बिक्रम लॉकजवळ 2 मेगावॅटचा हा सौरऊर्जा प्रकल्प बसवण्यात आला होता, ज्यामुळे स्थानिक रहिवाशांना परवडणारी आणि स्वच्छ ऊर्जा मिळते.
• सदर प्रकल्पाचे उद्दिष्ट पारंपारिक ऊर्जा स्रोतांवरील अवलंबित्व कमी करणे, प्रदूषणमुक्त ऊर्जा वाढवणे आणि प्रदेशातील पर्यावरण संवर्धनाला पाठिंबा देणे आहे.
• बिहारमध्ये ऊर्जेची उपलब्धता सुधारताना स्थानिक रोजगार निर्मिती करणे आणि समुदायाला आर्थिक लाभ देणे हे देखील या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.

Additional Information

• जल-जीवन-हरियाली अभियान
  • शाश्वत विकास, जलसंवर्धन, वनीकरण आणि सौरऊर्जेसारख्या अक्षय्य ऊर्जा स्रोतांना प्रोत्साहन देण्यासाठी बिहार सरकारचा एक व्यापक उपक्रम.
• भारतातील सौर ऊर्जा
  • स्वच्छ ऊर्जेला प्रोत्साहन देण्यासाठी, कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यासाठी आणि समुदायांना परवडणारी वीज पुरवण्यासाठी संपूर्ण भारतात सौर ऊर्जा प्रकल्प राबवले जात आहेत.

केरळ हे योग्य उत्तर आहे.

In News

• केरळमधील राज्य सार्वजनिक आरोग्य प्रयोगशाळेने अमीबिक मेनिंगोएन्सेफलायटीस होऊ शकणाऱ्या हानिकारक अमीबाच्या पाच प्रजाती ओळखण्यासाठी रेण्वीय निदान चाचण्या विकसित केल्या आहेत.

Key Points

• मानवांसाठी विषारी असलेल्या आणि अमीबिक मेनिंगोएन्सेफलायटीस होऊ शकणाऱ्या मुक्त-जीवी अमीबा (FLA) च्या पाच प्रजाती ओळखण्यासाठी प्रयोगशाळेने स्वतःचे रेण्वीय निदान चाचणी किट विकसित केले आहे.
• तिरुअनंतपुरम सरकारी वैद्यकीय महाविद्यालयातील नमुन्यात प्रयोगशाळेने अ‍ॅकॅन्थामोएबा प्रजातीला रोगजनक सजीव म्हणून यशस्वीरित्या ओळखले आहे.
• सहा महिन्यांपूर्वी विकसित केलेल्या नवीन आण्विक चाचणी किटचा वापर करून सजीव ओळखण्याचा हा पहिला मानवी नमुना आहे.
• केरळमध्ये अमिबिक मेनिन्गोएन्सेफलायटीस, एक घातक मेंदूचा संसर्ग, वाढत्या प्रमाणात नोंदवला जात आहे.

Additional Information

• अकांथामोएबा spp.
  • मुक्त-जीवी अमीबाची एक प्रजाती, जी अमीबिक मेनिंगोएन्सेफलायटीस सारख्या गंभीर मेंदूच्या संसर्गास कारणीभूत ठरू शकते.
  • दूषित पाणी किंवा मातीद्वारे मानवांना संक्रमित करण्याची क्षमता म्हणून ओळखले जाते, ज्यामुळे निदान आणि उपचार त्वरित न केल्यास घातक परिस्थिती निर्माण होते.
• अमिबिक मेनिंगोएन्सेफलायटीस
  • एक दुर्मिळ पण प्राणघातक मेंदूचा संसर्ग, जो मुक्त-जीवी अमीबामुळे होतो, ज्यामुळे अनेकदा गंभीर न्यूरोलॉजिकल नुकसान आणि मृत्यू होतो.
  • ताप, डोकेदुखी, उलट्या आणि मज्जातंतू विकार ही याची काही लक्षणे आहेत.

योग्य उत्तर हिमाचल प्रदेश आहे.

Key Points

• हिमाचल प्रदेशचे मुख्यमंत्री जय राम ठाकूर यांनी जानेवारी 2022 मध्ये अपना कांगडा एप लाँच केले.
• कांगडा जिल्ह्यातील विविध स्थळे पाहण्याची योजना आखणाऱ्या कोणत्याही पर्यटकाला हे एक अनोखा अनुभव देईल.
• यामुळे ग्रामीण महिला आणि तरुणांना पर्यटन क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होतील.
• हे कांगडा जिल्ह्यातील स्वयं-सहायता गट उत्पादनांना त्यांची उत्पादने विकण्यासाठी एक ई-मार्केटिंग प्लॅटफॉर्म प्रदान करते.

Important Points 

•   या उपक्रमामुळे सरकारी तिजोरीवर वार्षिक 1.61 कोटी रुपये खर्च होतील आणि 750 हून अधिक सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांचा फायदा होईल.
• मुख्यमंत्र्यांनी कांगडा येथील जावलामुखी विधानसभा क्षेत्रातील लुथन येथे राधे कृष्ण गाय अभयारण्याचे अक्षरशः उद्घाटन केले.
• हे अभयारण्य 3.96 कोटी रुपये खर्चून बांधण्यात आले असून त्यात 1,000 गुरे राहू शकतात.  

Additional Information 

• हिमाचल प्रदेश:
  • जिल्ह्यांची संख्या - 12
  • लोकसभेच्या जागा - 4
  • राज्यसभेच्या जागा - 3
  • राष्ट्रीय उद्याने - ग्रेट हिमालयन राष्ट्रीय उद्यान, पिन व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान, इंदरकिल्ला राष्ट्रीय उद्यान, खिरगंगा राष्ट्रीय उद्यान आणि सिम्बलबारा राष्ट्रीय उद्यान.
  • नोंदणीकृत GI: कांगडा पेंटिंग्ज, कुलू शाल, चंबा रुमाल.

योग्य उत्तर छत्तीसगड आहे.

Key Points

• छत्तीसगडचे मुख्यमंत्री भूपेश बघेल यांनी 3 ऑक्टोबर 2021 रोजी शेण वापरून वीज निर्मितीचा एक अभिनव प्रकल्प सुरू केला.
• गौठणांच्या ग्रामीण औद्योगिक उद्यानांमध्ये बसवलेल्या मशीन शेणातून उत्पादित विजेवर चालवल्या जातील.
• पहिल्या टप्प्यात वीजनिर्मितीसाठी युनिट्स राखी, दुर्गातील सिकोला आणि रायपूर जिल्ह्यातील बांचरोडा येथे स्थापित करण्यात आली आहेत.

Important Points

एक युनिट 85 क्यूबिक क्यूबिक मीटर गॅस तयार करेल.

• एक घनमीटर 1.8 किलोवॅट वीज तयार करते.
• एका युनिटमध्ये 153 किलोवॅट वीज तयार केली जाईल.
• अशाप्रकारे, वरील तीन गौठणांमध्ये स्थापित बायोगॅस जेनसेट युनिटमधून सुमारे 460 किलोवॅट वीज निर्माण केली जाईल, ज्यामुळे गौथनांमधील प्रकाश यंत्रणा तसेच स्थापित केलेल्या यंत्रांना वीज मिळेल.
• या कार्यक्रमात महिला आणि तरुणांना संधी मिळतील आणि महात्मा गांधींचे 'ग्राम स्वराज' (गाव स्वराज्य) चे स्वप्न साकार करण्याच्या दिशेने एक पाऊल असेल.
• गौथन सेंद्रिय खताचे उत्पादन करण्याबरोबरच शेणापासून वीज निर्मिती करेल, गौथन समित्या आणि महिला बचत गटांचे फायदे आणि उत्पन्न दुप्पट करेल.

Additional Information

• छत्तीसगड:
  • लोकसभा जागा - 11.
  • राज्यसभेच्या जागा - 5.
  • राज्य प्राणी - वन्य पाण्यातील म्हैस.
  • राज्य पक्षी - सामान्य डोंगराळ मैना.
  • राष्ट्रीय उद्याने - इंद्रावती (कुत्रू) राष्ट्रीय उद्यान, कांगेर व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान, गुरु घासी दास (संजय) राष्ट्रीय उद्यान.
  • धरणे - गँगरेल धरण (महानदी नदी), मुर्रम सिल्ली धरण (सिल्लारी नदी), दुधवा धरण (महानदी नदी), हसदेव बांगो धरण (हसदेव नदी).

योग्य उत्तर अरुणाचल प्रदेश आहे.

Key Points 

• अरुणाचल प्रदेश सरकारने 'कैसर-इ-हिंद' हे राज्य फुलपाखरू म्हणून घोषित केले आहे.
• या नावाचा अर्थ भारताचा सम्राट असा होतो.
• कैसर-इ-हिंद, जैविक दृष्ट्या तेनोपालपस इम्पेरिअलिस नावाचे, पंखांचा विस्तार 90 मिमी ते 120 मिमी पर्यंत आहे आणि तो पूर्व हिमालयीन प्रदेशातील सहा राज्यांमध्ये 6,000 ते 10,000 फूट उंचीवर चांगल्या जंगली प्रदेशात आढळू शकतो.

Important Points 

• हे फुलपाखरू नेपाळ, भूतान, म्यानमार, लाओस, व्हिएतनाम आणि दक्षिण चीनमध्येही फडफडते .
• वन्यजीव (संरक्षण) कायदा, 1972 च्या अनुसूची 2 अंतर्गत फुलपाखरांच्या प्रजाती संरक्षित केल्या गेल्या असल्या तरी, फुलपाखरू संग्राहकांना पुरवठ्यासाठी शिकार करण्यासाठी ती अजूनही पसंतीची निवड आहे.

Additional Information 

• त्यांची राज्य फुलपाखरे असलेली इतर राज्ये आहेत:

• अरुणाचल प्रदेश:
  • लोकसभेच्या जागा - 2.
  • राज्यसभेच्या जागा - 1.
  • जिल्ह्यांची संख्या - 25.
  • नोंदणीकृत GI - अरुणाचल ऑरेंज, इडू मिश्मी टेक्सटाइल्स.
  • धरणे - दिबांग धरण (दिबांग नदी), रंगनदी धरण (रंगनदी), सुबनसिरी लोअर डॅम (सुबनसिरी नदी).

योग्य उत्तर दिल्ली आहे.

Key Points

• दिल्ली सरकारने 8 नोव्हेंबर 2021 रोजी ‘श्रमिक मित्र’ योजना सुरू केली.
• विविध कार्यक्रमांचे लाभ बांधकाम कामगारांपर्यंत पोहोचतील याची खात्री होईल.
• त्याचा एक भाग म्हणून, 800 'श्रमिक मित्र' बांधकाम कामगारांपर्यंत पोहोचतील, त्यांना दिल्ली सरकारने सुरू केलेल्या योजनांची माहिती देतील, त्यांना संबंधित सरकारी योजनांशी जोडले जातील आणि कोणताही कामगार कोणत्याही कार्यक्रमांपासून वंचित राहणार नाही याची काळजी घेतील.

Important Points

• दिल्ली सरकार घराच्या बांधकामासाठी 3-5 लाख रुपये, 30,000 रुपये प्रसूती लाभ, 20,000 रुपये कर्ज आणि 5000 रुपये अनुदान म्हणून उपकरणांच्या खरेदीसाठी मदत करते.
• दिल्लीतील सुमारे सहा लाख बांधकाम कामगारांनी दिल्ली सरकारने सुरू केलेल्या विविध नोंदणी कॅम्पसद्वारे बांधकाम मंडळाकडे नोंदणी केली आहे.

Additional Information

• दिल्ली बद्दल :
  • जिल्ह्यांची संख्या: 11
  • लोकसभेच्या जागांची संख्या: 7
  • राज्यसभेच्या जागांची संख्या: 3
  • राज्य प्राणी: नीलगाय
  • राज्य फ्लॉवर: अल्फाल्फा मेडिकागो
  • राज्य पक्षी: हाऊस स्पॅरो

बरोबर उत्तर पश्चिम बंगाल आहे.

Key Points

• पश्चिम बंगालच्या मुख्यमंत्री ममता बॅनर्जी यांनी 16 नोव्हेंबर 2021 रोजी 'दुआरे रेशन' (दरवाजावर रेशन ) योजना सुरू केली.
• त्याचा फायदा राज्यातील सुमारे 10 कोटी लोकांना होणार आहे.
• त्यांनी राज्य सरकारच्या अन्न आणि पुरवठा विभागासाठी व्हॉट्सॲप चॅटबॉट आणि लोकांना रेशन कार्डसाठी अर्ज करण्यास मदत करण्यासाठी 'खाद्य साथी: अमर रेशन मोबाईल ॲप' या मोबाईल ऍप्लिकेशनचे उद्घाटन केले.

Important Points

• सीएम बॅनर्जी म्हणाले की सरकारने रेशन डीलर्सचे कमिशन 75 रुपये प्रति क्विंटल वरून 150 रुपये करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
• मार्च-एप्रिल 2021 मध्ये झालेल्या पश्चिम बंगाल विधानसभा निवडणुकीपूर्वी ही योजना जाहीर करण्यात आली होती.
• त्या म्हणाल्या की सरकार सुमारे 21,000 रेशन डीलर्सना प्रत्येकी 1 लाख रुपयांची आर्थिक मदत लोकांपर्यंत रेशन पोहोचवण्यासाठी वाहने खरेदी करेल.
• योजना लागू झाल्यानंतर अन्नधान्याची वाहतूक करणारी वाहने लाभार्थ्यांच्या दारात रेशन पोहोचवतील.
• सरकारने सप्टेंबर 2021 पासून राज्यातील सुमारे 3,000 रेशन डीलर्ससह प्रायोगिक तत्त्वावर हा प्रकल्प सुरू केला होता.

Additional Information

• पश्चिम बंगाल:
  • मुख्यमंत्री - ममता बॅनर्जी.
  • राज्यपाल - जगदीप धनखर.
  • लोकसभेच्या जागा - 42.
  • राज्यसभेच्या जागा - 16.
  • राज्य प्राणी - मासेमारी मांजर.
  • राज्य पक्षी - पांढरा-गळा किंगफिशर.
  • राष्ट्रीय उद्याने - बक्सा व्याघ्र प्रकल्प, गोरुमारा राष्ट्रीय उद्यान, जलदापारा राष्ट्रीय उद्यान, निओरा व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान, सिंगलिला राष्ट्रीय उद्यान, सुंदरबन राष्ट्रीय उद्यान.

योग्य उत्तर चेन्नई आहे.

Key Points

• 7-9 मार्च 2022 दरम्यान चेन्नई येथे 'इमॅजिनिंग इंडिया @2047 थ्रू इनोव्हेशन' या थीमवर तीन दिवसीय परिसंवाद आयोजित केला जाईल.
• आयआयटी मद्रासच्या सहकार्याने प्रशासकीय सुधारणा आणि सार्वजनिक तक्रार विभाग (DARPG) द्वारे याचे आयोजन केले जात आहे .
• केंद्रीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालयाचे राज्यमंत्री डॉ जितेंद्र सिंह उद्घाटन करणार आहेत.

Additional Information 

• चेन्नई सुपर किंग्स (CSK) हे देशातील पहिले स्पोर्ट्स युनिकॉर्न बनले आहे ज्याचे मार्केट कॅप 7,600 कोटी रुपयांच्या उच्चांकावर पोहोचले आहे आणि ग्रे मार्केट ट्रेडिंगमध्ये 210-225 किंमतीच्या बँडमध्ये त्याचा वाटा आहे.
• चेन्नई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे जगातील शीर्ष 10 मोठ्या आंतरराष्ट्रीय विमानतळांपैकी एक आहे जे 'वेळेवर' निर्गमन सुनिश्चित करते.
• कॉन्फेडरेशन ऑफ इंडियन इंडस्ट्री (CII) चेन्नई, तामिळनाडू येथे 26 ते 27 नोव्हेंबर दरम्यान 'कनेक्ट 2021' या प्रमुख कार्यक्रमाचे आयोजन करेल.
• चेन्नई-म्हैसूर-चेन्नई शताब्दी एक्सप्रेस ही एकात्मिक व्यवस्थापन प्रणाली (IMS) प्रमाणपत्र प्राप्त करणारी दक्षिण रेल्वेची पहिली ट्रेन ठरली आहे.
• चेन्नई सुपर किंग्स (CSK) ने फायनलमध्ये कोलकाता नाइट रायडर्स (KKR) चा पराभव करून २०२१ च्या इंडियन प्रीमियर लीग (IPL) चे विजेतेपद पटकावले आहे.
• ICICI बँकेने ग्रेटर चेन्नई कॉर्पोरेशन (GCC) आणि चेन्नई स्मार्ट सिटी लिमिटेड (CSCL) सोबत भागीदारीत कॉमन पेमेंट कार्ड सिस्टम (CPCS) लाँच करण्याची घोषणा केली आहे ज्यामुळे नागरिकांना विविध प्रकारची पेमेंट करण्यासाठी वन-स्टॉप सोल्यूशन उपलब्ध आहे.

Key Points

• मिझोराममधील ऐझॉल जिल्ह्यातील आयबाक ब्लॉकमधील दक्षिण माउबुआंग हे मॉडेल ओडीएफ (खुल्या शौचास मुक्त) प्लस गाव म्हणून घोषित करण्यात आले आहे.
• स्वच्छ भारत मिशन (ग्रामीण) फेज II मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार सर्व निकष पूर्ण केले.
• गावाची लोकसंख्या 116 कुटुंबातील 649 व्यक्ती आहे.
• 2021 मध्ये, गावाला राष्ट्रीय पंचायत पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले ज्यामध्ये 5 लाख रुपये बक्षीस रक्कम देण्यात आली.

Additional Information 

• भारत सरकारने मिझोरम सरकार आणि आशियाई विकास बँक (ADB) सोबत, एक 4.5 दशलक्ष डाॅलर्स प्रकल्प तयारी आर्थिक (PRF) कर्ज साइन इन ऑक्टोबर 26, 2021 रोजी दिली.
• मिझोरम सरकारने मिझोराम हेल्थ सिस्टम स्ट्रेंथनिंग प्रोजेक्टसाठी जागतिक बँकेसोबत 32 दशलक्ष डाॅलर्स कर्ज करारावर स्वाक्षरी केली आहे.
  • जागतिक बँकेचे मुख्यालय: वॉशिंग्टन, डीसी, युनायटेड स्टेट्स.
  • जागतिक बँकेची स्थापना: जुलै 1944.
  • मिझोरामचे मुख्यमंत्री: पु झोरामथांगा (जानेवारी 2022 पर्यंत).
  • राज्यपाल: कमंभपती हरी बाबू (जानेवारी 2022 पर्यंत).

बरोबर उत्तर गुजरात आहे.

• तापी जिल्ह्यातील दोसावाडा येथे जगातील सर्वात मोठा झिंक स्मेलटर प्रकल्प उभारण्याची घोषणा गुजरात सरकारने केली आहे.
• या प्रकल्पासाठी वेदांत समूहाबरोबर MoU सामंजस्य करार झाला आहे.
• प्रस्तावित 300 KTPAउत्पादन क्षमता प्रकल्प या आदिवासी भागातील स्थानिक तरुणांना मोठ्या प्रमाणात रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करुन देईल.
• प्रस्तावित प्रकल्पाचा पहिला टप्पा 36 महिन्यांत कार्यान्वित होईल.
  गुजरात : 
  • जिल्ह्यांची संख्या - 33.
  • लोकसभेच्या जागा - 26.
  • राज्यसभेच्या जागा
     - 11.

जानेवारी 2021 हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• जानेवारी 2021 मध्ये महाराष्ट्र सरकारने कारागृह पर्यटन उपक्रम सुरु केला.
• ऐतिहासिक तुरुंग आणि स्वातंत्र्यलढ्यातील त्यांच्या भूमिकेबद्दल  जागरूकता वाढविणे हा यामागचा उद्देश आहे.
• या उपक्रमाचा भाग म्हणून, पुण्यातील येरवडा तुरुंगातील काही भाग पर्यटकांसाठी खुला करण्यात आला आहे.
• पुणे करारावर (आंबेडकर आणि गांधी यांच्यातील) स्वाक्षरी करण्याचे आणि स्वातंत्र्य चळवळीदरम्यान अनेक स्वातंत्र्यसैनिकांना सामावून घेण्याचे ऐतिहासिक महत्त्व या तुरुंगाचे आहे.

Additional Information

• महाराष्ट्र 
  • मुख्यमंत्री: एकनाथ शिंदे
  • राज्यपाल: रमेश बैस
  • संसदीय जागा:  48 (लोकसभा) आणि 19(राज्यसभा).
  • राजधानी: मुंबई, नागपूर( हिवाळी राजधानी)
• अलीकडील बातम्या: महाराष्ट्रातील विविध कारागृहात शिक्षा भोगत असलेल्या कैद्यांसाठी महाराष्ट्र कारागृह विभागाने जिव्हाळा नावाची कर्ज योजना सुरू केली आहे.

योग्य उत्तर महाराष्ट्र आहे.

Key Points 

• कर्करोग रोखण्यासाठी राज्यात ‘होप एक्सप्रेस’ सुरू करण्यात येणार असल्याची घोषणा महाराष्ट्राचे आरोग्यमंत्री राजेश टोपे यांनी केली आहे.
• कोल्हापुरातील एका खासगी रुग्णालयात अत्याधुनिक मोझॅक-3डी रेडिएशन मशीनच्या लोकार्पणप्रसंगी त्यांनी ही घोषणा केली.
• भारतातील अशा प्रकारचे हे पहिलेच मशीन आहे.
• त्यांनी गडहिंग्लज येथील हत्तरकी हॉस्पिटलमध्ये ऑन्कोप्राईम कॅन्सर सेंटरचे ऑनलाइन उद्घाटनही केले.

Important Points 

• जिल्हा नियोजनातून राज्यातील प्रत्येक जिल्ह्यात होप एक्सप्रेस सुरू होईल.
• या केंद्राचा ग्रामीण भागातील रुग्णांना फायदा होणार आहे.

Additional Information 

• महाराष्ट्र:
  • जिल्ह्यांची संख्या - 36.
  • लोकसभेच्या जागा - 48.
  • राज्यसभेच्या जागा - 19.
  • राज्य प्राणी - भारतीय राक्षस गिलहरी.
  • राज्य पक्षी - पिवळ्या पायाचे हिरवे कबूतर.
  • राष्ट्रीय उद्याने - चांदोली राष्ट्रीय उद्यान, गुगामल राष्ट्रीय उद्यान, नवेगाव राष्ट्रीय उद्यान, पेंच राष्ट्रीय उद्यान, संजय गांधी (बोरिवली) राष्ट्रीय उद्यान, ताडोबा राष्ट्रीय उद्यान.
  • धरणे - कोयना धरण (कोयना नदी), जायकवाडी धरण (गोदावरी नदी), विल्सन धरण (प्रवरा नदी), वैतरणा धरण (वैतरणा नदी), मुळा धरण (मुळा नदी).